Poederinhalators

Een poederinhalator is een klein apparaat waaruit de cliënt een poeder inademt. De hoeveelheid medicijn die de cliënt binnenkrijgt, is  afhankelijk van de inhalatietechniek.

Er is een onderscheid te maken in poederinhalatoren met:

  • Medicijnbuisjes voor een enkelvoudige dosering: voor iedere dosis wordt een medicijnbuisje met poeder in de inhalator gebracht;
  • Een meervoudige dosering: deze zijn weer onder te verdelen in navulbare en niet navulbare systemen.

Poederinhalatoren met medicijnbuisje moeten na het gebruiksklaar maken horizontaal gehouden worden om te voorkomen dat het poeder eruit valt. Let er bij het inhaleren op dat de tanden of tong de inhalatieopening niet afsluiten. Haal de inhalator vóór het uitademen uit de mond. Uitademen door de inhalator maakt het poeder dat nog in de inhalator zit vochtig, waardoor het poeder klontert en niet meer goed te inhaleren is. (Vilans Protocollenlijst, 2013)

Aerosolinhalator

Een aerosolinhalator wordt ook wel een puffer genoemd. Het is een soort spuitbusje in een houder. Op het moment dat er op de knop gedrukt wordt, komt er een wolkje/pufje (dosis) van het medicijn vrij. Om deze inhalators te gebruiken, is het nodig om het moment van inademen, het aan de mond zetten van de inhalator en het op de knop drukken, precies op elkaar af te stemmen. Voor een ernstig benauwde zorgvrager, of voor jonge kinderen, is dit soms erg moeilijk. Een voorzetkamer kan dan helpen. Bij het gebruik van een voorzetkamer kan de zorgvrager rustig in- en uitademen en wordt het medicijn in meerdere ademteugen geïnhaleerd. (ThiemeMeulenhoff, 2017)

 

Inhaleren heeft veel voordelen vergeleken met een tablet of drankje:

  • Het medicijn komt op die plek waar de werking ervan nodig is;
  • Er is daardoor minder medicijn nodig om hetzelfde resultaat te krijgen (in vergelijking met tabletten is er ongeveer 10 keer minder nodig);
  • Er zijn minder bijwerkingen. De bijwerkingen van ontstekingsremmers die optreden, zoals heesheid of een schimmelinfectie van de mond- en keelholte, kunnen voor het merendeel worden voorkomen door na het inhaleren de mond en keel te spoelen of te gorgelen met wat water;
  • Sommige medicijnen werken sneller. Vooral bij bepaalde luchtwegverwijders is het effect al binnen enkele minuten merkbaar.

Veel mensen inhaleren niet op de goede manier, terwijl het bij inhalatiemedicijnen erg belangrijk is om ze op de juiste manier te gebruiken. Alleen als de gebruiker goed inhaleert, komt er voldoende medicijn in de longen. Dat lijkt makkelijk, maar er zijn verschillende inhalatoren met elk hun eigen gebruiksaanwijzing.

Volgorde van inname medicatie

Bij kortademigheid of benauwdheid worden eerst de luchtwegen optimaal geopend alvorens de luchtwegbeschermers (ontstekingsremmers) te inhaleren. De juiste volgorde voor inname van medicijnen is:

  1. De kortwerkende luchtwegverwijders;
  2. De langwerkende luchtwegverwijders;
  3. Daarna de ontstekingsremmers.

Er komen steeds meer medicijnen op de markt waarin zowel langwerkende luchtwegverwijder als de luchtwegbeschermer zit.

Wanneer zich geen bijzondere klachten voordoen, is het niet nodig dat er tijd zit tussen de inname van verschillende medicijnen. Raadpleeg altijd de apotheek of er specifieke maatregelen nodig zijn bij het gebruik van verschillende medicijnen.  (Vilans Protocollenlijst, 2013)

Vernevelen

Als een zorgvrager medicijnen moet vernevelen, worden de medicijnen in dampvorm gebracht. De medicijnen kunnen dan rustiger ingeademd worden. Vooral voor zorgvragers die ernstig benauwd zijn, is dit een uitkomst. Je doet in de verzamelkamer van het apparaatje de voorgeschreven soort en hoeveelheid medicijnen. Daarna wordt met samengeperste lucht of, in een enkele situatie, zuurstof, de vloeistof tot een nevel verdampt. De zorgvrager houdt het mondstuk in de mond of het kapje op het gezicht en hoeft alleen aar rustig in en uit  te ademen tot de vloeistof op is. Bij het vernevelen met zuurstof moet je ervoor zorgden dat de zuurstof niet eerst via een andere vloeistof wordt geleid. Dan is de luchtstroom al verzadigd met de eerste vloeistof en verdampen de medicijnen niet goed. (ThiemeMeulenhoff, 2017)

Voordelen van het vernevelen (boven inhaleren) zijn:

  • Bij een normale inademing komt het medicijn altijd naar binnen, bij gebruik van een vernevelapparaat speelt de inhalatietechniek een geringe rol;
  • Zo mogelijk, kunnen er meerdere medicijnen tegelijk worden verneveld;

NB niet alle medicijnen kunnen samen worden verneveld. Soms is de volgorde van de te vernevelen medicijnen van invloed op de werking ervan. Raadpleeg bijsluiter en/of overleg met apotheker.

Een nadeel is dat het toedienen van het medicijn lang duurt, ongeveer 10 à 15 minuten. Het vernevelapparaat is meestal aangesloten op het lichtnet waardoor de cliënt minder mobiel is. Er zijn ook vernevelapparaten die op een accu werken.

Complicaties

Benauwdheid

Benauwdheid kan als reactie op het vernevelen optreden ten gevolge van:

  1. De afkoeling van de vloeistof tijdens het vernevelen;
  2. De zuurgraad van het mengsel;
  3. Het conserveermiddel in het mengsel;
  4. Mercapto-ethaansulfonaat (Mistabron of Acetylcysteïne (Fluimicil).

Wanneer de cliënt meer benauwd wordt direct de arts waarschuwen.

Hartkloppingen

Waarschuw de arts bij hartkloppingen (bijvoorbeeld complicatie bij Ventolin)

Ontstoken mond

Verder kan de mond ontstoken raken (vooral bij gebruik van corticosteroïden). Zorg bij deze cliënten voor een goede (preventieve) mondverzorging.

Laat de cliënt de mond en keel spoelen bij het gebruik van corticosteroïden: eerste slokje uitspugen, tweede slokje doorslikken of zo nodig wat eten. (Vilans Protocollenlijst, 2013)